Otobiyografi Nedir?
Otobiyografi Nedir Kısaca ve Örnek?
Türkçede öz yaşam öyküsü olarak ifade edilen otobiyografi, yazarın kendi yaşam öyküsünü anlattığı eserlerdir. Bir edebiyat türü olan otobiyografi içerisinde kişi, kaynak olarak kendisini ve çevresini ele alır. Kişinin otobiyografisini yazarken öznellikten uzak olması gerekir. Nesnelliği baz almak güç olduğu için otobiyografi yazmak zordur. Otobiyografide yazar katkısının olduğu, yaptığı önemli işleri okuyucuyla paylaşır. Düşüncelerini, kendisine ait sanat eserlerini ve çok daha fazlasını aktaran yazar, iyi bir yazınsal belgeseli okuyucular ile buluşturur. Yazarın yaşadığı dönemin özelliklerinden izler bulabileceğiniz otobiyografilerde kurmacaya gidilmez. Gerçeklerin olduğu gibi aktarıldığı bu yazılarda gerçekler göz ardı edilmeden okuyucu ile buluşur. Kişinin şahsını kendi diliyle anlattığı otobiyografilerde objektif olunması gereklidir. Bu yazılarda yazar kendisini ön plana çıkarabilir ve düşünsel bir planla duygu ve düşüncelerini kağıda aktarabilir.
Yazarın kendisini kendi dilinden anlatmasına olanak sağlayan otobiyografi gözlem, görüşme ve anket gibi etkileşim yöntemleri ile yazılabilecek bir içerik değildir. Bu noktada kişinin kendisini, kendi dilinden anlatması gereklidir. Sınırlı veya serbest olmak üzere iki farklı biçimde yazılabilen otobiyografilerde sınırlı olan türlerde belirli bir konu üzerine anlatım gerçekleştirilir. Serbest otobiyografide ise yazarın tüm hayat hikayesini görebilirsiniz.
Otobiyografiler, yazarın o anki psikolojik durumuna bağlı olarak da değişebilir. Yazar, bir buhran içindeyken hayat hikayesini ele alıyorsa olaylara daha karamsar bir şekilde yaklaşabilir. Aynı şekilde mutlu olduğu bir dönem içerisinde hayat hikayesini kaleme aldıysa okuyucuda daha olumlu bir izlenim bırakabilir. Her iki tür de başarısız otobiyografi kategorisine girer. Çünkü; nitelikli bir otobiyografide yazar, kendisini nesnel bir çerçeve içerisinde anlatmalıdır. Öznellikten uzak yazılan otobiyografiler, başarılı içeriklerdir.
Otobiyografi Ne İçerir?
Otobiyografilerde yazar, kendi yaşamını anlatır. Kendisine ilahi bir bakış açısı ile bakan yazar, nesnel bir şekilde yaşantısını okuyucuyla buluşturur. Yazarın hayatına dahil ettiği kişiler, aile yaşantısı ve kendi yaşantısı bu yazının içerisinde alır. Kişinin öz yaşam öyküsünü anlattığı otobiyografilerde genellikle dikkat çekici unsurlar vardır. Sıradan bir yaşam süren insanın otobiyografisi dikkat çekmez ancak ülkemizde veya dünyaya mal olmuş bir insanın öz yaşam öyküsü herkesin dikkatini çekecektir. Bu nedenle otobiyografiler genellikle başarılı sanatçılar, siyasetçiler, sporcular tarafından kaleme alınır. Bu içeriklerin biyografiden farkı; yazarın kendi hayatını kendisinin anlatmasıdır. Biyografilerde anlatıcı, hikayesi anlatılan kişi olmak zorunda değildir. Genellikle hikayesi anlatılan kişinin yakınında bulunan veya yakınları ile temasa geçen kişilerdir.
Otobiyografi Yazmaya Nasıl Başlanır?
Otobiyografi yazmaya başlamadan önce işe nereden başlayacağınıza karar vermelisiniz. Öncelikle kendinizi tanıtmanız, okuyucunun zihninde betimleme yapmasını kolaylaştıracaktır. Kendinizi tanıttıktan sonra toplumsal düşüncelerinize ve kanaatlerinize yer verebilirsiniz. Okuyucuyu yazının içerisinde çekmek ve iç dünyanızda aktarabilmek için kişilik özelliklerinize, sosyal görüşünüze, dini inancınıza da yer verebilirsiniz. Kişisel yaşantının okuyucuyla buluştuğu otobiyografilerde genellikle anılar yer alır.
Otobiyografi Değerlendirmesi Nasıl Yapılır?
Otobiyografi değerlendirmesi yapılırken öncelikle yazılı olan metnin nasıl bir izlenim uyandırdığı ele alınır. Değerlendirmede yazarın otobiyografisinde yer vermediği özel yaşantılar veya kişilerin olup olmadığı tartışılabilir. Yazarın geçmişi hakkında verilen bilgiler, otobiyografinin temelini oluşturur. Değerlendirmede yazının ne kadar uzun olduğu da önemlidir. Olayların dağınık mı yoksa kronolojik mi anlatıldığı önemlidir. Yazının düzenlenişi, otobiyografi değerlendirmesi açısından oldukça önemlidir. Bunun yanı sıra anlatım düzeyi de otobiyografi değerlendirme aşamasının bir parçasıdır. Anılarım veya diğer olayların yüzeysel mi yoksa derinliğine mi anlatıldığı önemlidir. Kısıtlı ya anlatmalar veya tutarsızlıklar, otobiyografinin başarısız olmasına neden olur. Bu nedenle otobiyografi değerlendirmesi yapılırken yazının tutarlı olması beklenir.
